वासलात भनेको के हो ? कसरि तयार गर्ने ?
कुनै पनि संस्थामा भएका आर्थिक क्रियाकलापहरुको निश्चित समयविन्दु (point of time) को सम्पति, दायित्व तथा पूजीको चित्रण गर्ने वित्तीय विवरण नै balance sheet हो । वासलात खाता होइन एउटा विवरण हो । Balance sheet लाई समिकरण विधिमा निम्न तरिकाले देखाउन सकिन्छ । Assets= capital + Liabilities
वासलतलाई संस्थाको कानुनी मान्यता प्राप्त विवरणका रुपमा लिइन्छ । व्यावसायिक संस्थाको हकमा नाफा नोक्सान हिसाब खाता बनाई सकेपछि अन्त्यमा बनाईने हिसाब वासलात हो । वास्तवमा यो कुनै खाता होइन, खाताहरुको निचोड वा सारांश हो । प्रत्येक आर्थिक वर्षको अन्त्यमा वासलात बनाउनु पर्दछ ।
वासलतले गर्ने आर्थिक अवस्थाको चित्रण वासलात तयार गरिएको दिनको हुन्छ । यसमा लिन बाँकि र दिन बाँकि आर्थिक कारोवारको व्यहोरा उल्लेख गरिएको हुन्छ । यसमा डेविट र क्रेडिट उल्लेख हुँदैन । तर दोहोरो लेखा प्रणालीले आधारभूत धारणा वमोजिम वासलात तयार हुन्छ । यसमा दुई पक्ष सहभागी रहन्छन् । दुई पक्ष वरावर आउनुपर्ने हुँदा यसलाई balance sheet भनिएको हो । यसलाई financial Position Indicator को रुपमा पनि लिने गरिन्छ ।
वासलातको उदेश्य/महत्व :-
– वित्तीय विवरणलाई पूर्णता दिनु
– Financial Position देखाउनु
– पूँजी कोषको श्रोत र प्रयोग निर्धारण देखाउनु
– पूँजीगत कारोबारहरुलाई एकीकृत गर्नु
– लेखापरिक्षण कार्यलाई सहज बनाउनु , पारदर्शिता र जवाफदेखिता बढाउनु
– संस्थागत सुशासनको लागि आधार खडा गर्नु
– Net worth पत्ता लगाउनु
वासलातको दायित्व पक्षमा हुने प्रमुख बुँदाहरु :-
– तिर्नुपर्ने बिल (Bills Payable)
– बैंक ओभरड्राफ्ट ( Bank Overdraft)
– साहु ( Creditor)
– ऋण ( Loan)
– सुरक्षित कोष (Reserve Fund)
– पुँजी ( Capital)
– पुँजी फिर्ता (Drawings)
– खुद नाफा (Net Profit)
–खुद नोक्सान (Net Loss)
वासलताको सम्पती पक्षमा रहने प्रमुख बुँदाहरु
– नगद मौज्दात (Cash in Hand)
– बैंक मौज्दात ( Cash at Bank)
– भुक्तानी पाउनुपर्ने बिल ( Bills Receivable)
– आसामी (Debtor)
– फर्निचर (Furniture)
– मोटर ( Motar)
– लगानी (Investment)
– भवन, हाता र पर्खाल (Business Premises)
– अदृश्य सम्पतिहरु (Intangible Assets)
– सामानको अन्तिम मौज्दात (Closing Stock)
वासलातमा समावेश हुने समायोजनका केहि कारोबारहरु
– अन्तिम मौज्दात (Closing Stock)
– पेस्की खर्च ( Prepaid Expenses)
–भुक्तानी दिनुपर्ने खर्च ( Payable, Unpaid or Outstanding Expenses)
– ह्रास ( Depreciation)
0 comments:
Post a Comment