डेंगु रोगबाट बच्ने उपायहरू :

डेंगु रोगको कुनै खास उपचार र खोप हुदैन त्यसैले डेंगु बाट बच्ने एक मात्र उपाय भनेकै लामखुट्टेको टोकाई बाट बच्नु हो | डेंगु लाग्न नदिन (लामखुट्टेको टोकाईबाट बच्न ) निम्न प्रक्रियाहरु अपनाउनु जरुरी छ : १.पानी जम्न नदिने लामखुट्टेले जमेको पानीमा फुल पार्ने हुनाले सकेसम्म लामो समयसम्म एउटै ठाउमा पानी जम्मा हुन नदिने र यदि कुनै पानी जम्न सक्ने भाडाकुडाहरु छ भने त्यसलाई राम्ररी छोपेर राख्ने या नस्ट गर्नु पर्छ | २.पुरै शरीर ढाक्ने कपडा लगाउने लामो बाहुला भएका कपडाहरु, मोजा , टोपी र सकेसम्म छाला पुरै छोप्ने खालका कपडाहरु लगाउनु पर्छ | ३.लामखुट्टे निवारक क्रिम या साधन को प्रयोग पुरै शरीरमा लामखुट्टे निवारक क्रिम लगाउने र लामखुट्टे भगाउने इलेक्ट्रोनिक साधनको प्रयोग गर्ने गर्नुपर्छ | ४.ढोका झ्याल बन्द राख्ने झ्याल ढोकाहरु सकेसम्म बन्द राख्ने वा लामखुट्टे छिर्न नसक्ने गरी जाली /पर्दा या झूलको प्रयोग गर्ने गर्नु पर्छ |

Sunday, March 31, 2019

Hamro Barema

धेरै बिसयबस्तुलाई  एकै  ठाउमा  समेटी  एउटै  पेज बाट धेरै जानकारी  गराउने यस  पेज को मुख्य उद्देश्य हो . बिशेस गरी ग्रामीण  परिबेश कृषि सहकारी  ज्योतिषि  पशुपालन  नेपाली साहित्य  आधुनिक प्रबिधि तथा समसामयिक  बिसयबस्तु बारे भरपूर  जानकारी दिने  हाम्रो उद्देश्य  हो . 


 पेजका एडमिनहरु 

१. सुनील कुमार अर्याल - मनहरी  ३ मकवानपुर



















२. ज्योतिष कुशहरी  अधिकारी -हेटौडा ४ मकवानपुर










Saturday, March 30, 2019

कश्यप ज्योतिष सेवा

*कम्प्युटरबाट चिना
हेराउन।
*घर निर्माणकाे लागि
वास्तु र माटाे परिक्षण
गर्न ,
*बास्तु सम्बन्धि घर
निर्माण स्थल मै
पुगेर विशेष जानकारी ।
*बिभिन्न साईत तथा
मुहुर्त।
*चिना/ कुण्डलि बनाउनु
परे, जन्म
मिति र
समयबाट सन्तान
सम्बन्धि
जानकारि र समाधानका
उपाय

*मुद्दा
मामिला,पारिवारिक
कलह,स्वास्थ्य ,शिक्षा।
*प्रेम / प्रेमबिवाह,
बिवाहकालागि वर-
बधुको कुण्डलि मिलान।
*जागिर ,व्यावसाय एवं
बैदेशिक
यात्रामा समस्या देखा
परेमा,
ग्रह दशा अनुसार
समाधान उपाय र
यन्त्रबाट
समाधान।
:-> साथै घरमै गएर चिना
कुण्डली वास्तु तथा
माटो परिक्षण सम्बन्धि
सेवा दिन सकिने ।
सम्पर्क :-9845286535,
9808698318,
9849622892

ज्योतिष शास्त्रअनुसार
मानिसको जन्म कुण्डलीमा हुने नौ
ग्रहहरुमध्ये एउटामात्र
ग्रह बलवान छभनेपनि त्यो मानिस जीवनमा
सफल हुन्छ । एक भन्दा बढी ग्रह बलवान छन् भने त मानिस चक्रवर्ती हुनसक्छ तर सफलताका लागि शिक्षा र पेशा भने त्यहि बलवान ग्रहलाई सुहाउँदो हुनुपर्छ । ग्रहले एउटा काम गर्नु भनेको छ, काम अर्कै ग्रहको गरिन्छ भने असफलता हात लाग्न
जान्छ, अक्सर समाजमा मानिस असफल हुने कारण
यहि हो साथै
विद्यार्थीहरुले पनि
ग्रहले एउटा विषय पढ्न ईङ्गित गरेको तर विद्यार्थीले अर्को
विषय पढेको हुन्छ जसले गर्दा सफलता हात नलाग्न सक्छ ।
यदि तपाईं ज्योतिष
शास्त्रमा बिश्वासै गर्नु हुन्न भने यी कुराको
कुनै अर्थ छैन, आफ्नो
कर्ममा मात्रै बिश्वास
गर्नुस्, तर यदि
बिश्वास गर्नुहुन्छ भने
एकपटक आफ्नो जन्म
कुण्डली कुनै जान्ने
ज्योतिषीलाई
देखाउनुहोस् र सल्लाह
अनुसार अगाडि बड्नुस ।
अन्त्यमा, ग्रह जति
बलवान भएपनि कर्म
भने कहिल्यै गर्न
छोड्नहुन्न ।
> कुश कश्यप 9845286535

Friday, March 29, 2019


What is a Computer ? कम्प्युटर भनेको के हो ?


Computer कम्प्युटर
'"कम्प्युटर"' Scientific बैज्ञानिक आविस्कार द्धारा गरिएको बिज्ञानको एक अति उन्नत विकास भएको यन्त्र या उपकरण हो। A computer is an electronic device that manipulates information, or data. It has the ability to store, retrieve, and process data. You may already know that you can use a computer to type documents, send email, play games, and browse the Web. You can also use it to edit or create spreadsheets, presentations, and even videos. कम्प्युटर एक इलेक्ट्रोनिक उपकरण हो जुन सूचना, वा डाटा को प्रबन्ध गर्दछ। योसँग भण्डार, पुनःप्राप्त र डाटा प्रक्रिया गर्ने क्षमता छ। तपाईंले पहिले नै थाहा पाउन सक्नुहुन्छ कि तपाइँ कागजातहरू टाइप गर्न, ईमेल पठाउनुहोस्, खेल खेल्न, र वेब ब्राउज गर्न कम्प्युटर प्रयोग गर्न सक्नुहुनेछ। तपाईं यसलाई सम्पादन गर्न वा स्प्रिेडिडसिटहरू, प्रस्तुतीकरण, र भिडियोहरू सिर्जना गर्न पनि प्रयोग गर्न सक्नुहुनेछ। जसलाई नेपालीमा ' सुशाङख्या ' पनि भनिन्छ।यो एक मानव निर्मित Device यन्त्र भएतापनि मानब लेनै घण्टौ,घण्टा लगाएरपनि गर्न नसक्ने कुनै पनि सरल या जटिल काम लाई क्षीणभरमै सरल तरिकाले छिटैनै गर्न सक्दछ । यो मानवजातीले बनाएतानि यसको मेमोरी मानवजातीको भन्दा अरबौ गुणा बढी हुने हुदा यस एक्काईसौं शताब्दी मा कम्प्युटर अति आवस्येक भएकोछ । यो एउटा प्रोग्रामेबल यन्त्र हो । यस यन्त्रको बनावट लगातार स्वचालित भई गणितिय अथवा तार्किक क्रमांकहरुको कार्य पुरागर्ने यन्त्र हुन्छ । हामीले दिने सबै आदेश हरु Computer कम्प्युटर ले पढ्न सक्ने भाषामा अनुबादगर्ने कार्य भाषा (Program) ले मानबभाषा र Computer कम्प्युटर  बिचमा अनुवादकको काम गर्छ त्यस्तो सम्यन्त्र लाई Interpreter ईन्टरपेटर भनिन्छ । कुनै पनि क्रमांकहरुको कार्यलाई चाहे जति परिवर्तन गरेर कम्प्युटर लाई एक भन्दा धेरै समस्याहरु समाधान गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ।सामान्यत कम्प्युटरमा हुने एक प्रकार  को Computer Memory मा तथ्याङ्क भण्डारण गरिन्छ,कुनै एक वस्तुले गणितिय तथा तार्क्रिक कार्य गर्दछ भने अर्को क्रमांक तथा नियन्त्रण वस्तुले कार्य को श्रेणी जानकारी को भण्डारणको आधारमा परिवर्तन गर्दछ। यस मा हुने पेरिफेरल साधन हरु ले जानकारिलाई बाहिरी स्रोतबाट भित्र्याउनुका साथै परिणामलाई बाहिर श्रोतासमक्ष पुर्याउँछ्न् । कम्प्युटरको प्रोसेसिङ बिभाग ले जानकारीहरुको पंक्ति  सम्पादन गरेर  तथ्याङ्क पाठने निर्वाहित गर्ने तथा भण्डारण गर्ने गर्दछ ।निर्णायक जानकारीले क्रमांकिक जानकारीलाई यन्त्रको अथवा वातावरणको हालको अवस्थाको क्रित्यका आधारमा परिवर्तन गर्छ । पहिलो बिध्युतिय कम्प्युटरहरु बिसौ शताब्दिको मध्ये (सन्1940_1945)मा युरोप मुलुक को ब्रिटिस या( युनाईटेड किगडम्) यू .के र अमेरिका (यु .एस) जस्ता देश बाट विकसित भएका हुन् । यस को पहिलो  आबिस्कारक यिनी हरु धेरै ठुला ,ठुला थिए  जस्तै एक कम्प्युटर  राख्न लाई एक  ठुलो घर नै चाहिन्थ्यो । किनकि तिनीहरु ठुला कोठाको जत्रो नाप भएक  बिध्युतिय खपत हजारौं आधुनिक कम्प्युटरहरु ले जति खालका थिए । आधुनिक कम्प्युटरहरु ईन्टि ग्रेटेड सर्किट्स प्रविधिका आधार मा बन्ने भएकाले यिनीहरु पहिलेका यन्त्र भन्दा लाखौ-करोडौ  गुना बडि क्षमतावन्  र नाप मात्र केहि अंशका  हुन्छन् ।सामान्य कम्प्युटरहरु प्रशस्तै सानो  हुने हुदा यिनिहरु मोबाईल साधन मा सजिलै अटाउँछन् Mobile Phone मोबाईल फोन  Computer कम्प्युटर लाई विध्युतिय पावर साना Battery ब्याट्री बाट उपलब्ध गराउन सकिन्छ।  पर्सनल Computer कम्प्युटरहरु आफ्नो अनेकौ रुप , ईन्फर्मेसन् युग का मर्ति हुनुका साथै धेरै मनिसले सोच्ने गरेका "कम्प्युटर्स "हुन् ।अन्तत : ईम्बेडेड कम्प्युटर हरु धेरै खाले उपकरणहरु Mp3 players एम पि थ्रि प्लयेर्स देखि आधुनिक युद्ध बिमान र  खेलौना देखि उध्योग यन्त्रमानब सम्म पनि प्रयोग गरिन्छ ।अर्को तरिका ले भन्नुपर्दा कम्प्युटर भन्नाले स्वचालित रूपमा शब्द, अंक, चित्र तथा आवाजहरूलाई प्रशोधन तथा भण्डारण गर्न सक्ने विद्युतिय साधन भन्ने बुझिन्छ। यो शब्द ल्याटिन भाषाको कम्प्युटारे Computare भन्ने शब्दवाट व्युत्पत्ति भएको हो जसको अर्थ हरहिसाब गर्नु भन्ने हुन्थ्यो। हरहिसाब गर्न सरल बनाउने उद्देश्यका साथ मानवजातीले गरेको निरन्तर अध्ययन र विकासको नतिजा आज कम्प्युटर अत्यन्त शक्तिशाली, शिघ्र प्रशोधन र व्यापक भण्डारण गर्न सक्ने साधनको रूपमा प्रस्तुत भैरहेको छ र यसको विकास गति अथै थामिएको छैन बरू अझ उच्च दरमा बढ्दैनै छ।आजको विश्वमा प्रयोग भैरहेका विभिन्न विद्युतिय डिजिटल साधनहरू र कम्प्युटरका बीचमा के भिन्नता छ र कम्प्युटरलाई एक अलग अस्थित्व कसरी प्राप्त भैरहेको छ भन्ने बुझ्नको लागि यसका विशेषताहरूबारे जानकारी हुनु जरूरी हुन्छ। एउटा क्यालकुलेटर पनि डाटा प्रशोधन गर्ने विद्युतिय साधन नै हो तर यो कम्प्युटर होइन। मोवाइल फोन, आइपोड र अरू विभिन्न आधुनिक साधनहरू कम्प्युटरका सुविधाहरूमध्ये केही सुविधा प्रदान गर्न सक्षम छन् तर ती कम्प्युटर किन होइनन् भन्ने बुझ्न कम्प्युटरको विशेषताहरू माथि ध्यान दिनु पर्दछ। कुनैपनि साधन कम्प्युटर हुन निम्न लिखित विशेषताहरू ग्रहण गरेको हुन पर्दछ। आधुनिक युग को बिकास मा कम्प्युटर को योगदान अमूल्य हरेको  छ।   किनकिआज एक्काईसौं शदब्ती को युगमा कुनै पनि क्षेत्रमा जस्तै सरकारी कम काज देखि लिएर बिजिनेस क्षेत्र मा उदाहरण जस्तै हवाई जहाज टिकेट ATM card एटीएम कार्ड मेसिन Digital studio डिजिटल स्टूडियो कुनै पनि कम को लागि बिज्ञान टेक्निक  संचार एबं शिक्षा को साथ कम्प्युटर को अहम् भूमिका रहेको छ। आज को यो युग मा सबै काम लाई एक सुत्र मा बाधिदिएको छ Internet इन्टरनेट ले त Computer कम्प्युटर को प्रचार-प्रसार को बडो भूमिका निभाएको छ आज हामी यहि इन्टरनेट ले गर्दा नै  संसार को एक कुना बाट दोस्रो कुना मा आखा झिमक नहुदै सम्पर्क गर्न  सकिन्छ। जस्तै Email इमेल ले त पत्र ब्यबहार को काम छिन भर मै गरिदिन्छ जसलाई हुलाक या  डाक बाट कयौ दिन लाग्थियो  जस्तो तरिका ले कम्प्युटर को विकास भएको छ तेस्तै  तरिका बाट नै दुनिया को विकास पनि उन्नत भएर गएको छ यसै ले त अब को यूग लाई कम्प्युटर को युग भनिन्छ यसरिले हर क्षेत्र  को एक नया आयाम दिन्छा शिक्षा को क्षेत्र  यसको बढी महत्व छ आज को यो पाठ्यक्रममा Computer कम्प्युटर अनिबार्य बने को छ संगीत सुन्न होस् या फिल्म हेर्न Computer कम्प्युटर कै आबसेकता छ यसै खुबी भएकोले कम्प्युटरको हर कार्यमा सक्षम को प्रमाण प्रदान गर्दछ। Computer कम्प्युटर मा प्रयोग हुने आई.सी.चिप सिलिकन ले बनेको हुन्छ ।कम्प्युटर एउटा अति नै उपयोगी विद्यूतीय उपकरण हो जसले छिटोछरितो रूपले दिइएको तथ्यांङ्क प्रशोधन गरी चाहिए जसरी प्रस्तुत गर्दछ। सानोदेखि ठूलोसम्म हरहिसाब छिनमै गर्ने, ठूलठूला रेकर्डहरू राख्‍ने र चाहिएका बेला हेर्न, झिक्न सकिने भएकाले दिनदिनै यसको लोकप्रियता बढीरहेको छ। टाइप गर्न होस् वा घरबसीबसी विश्वभर सुचना आदान प्रदान गर्न होस्, सिनेमा हेर्न होस् वा खेल खेल्न आधुनिक युगमा कम्प्युटर हरेक घरको अनिवार्य आवश्यकता हुन थालेको छ। त्यसैले यसबारे सामान्य जानकारी हासिल गर्न सबैका लागि आवश्यक छ। 
कम्प्युटर लोकप्रिय हुनाका कारणहरूः
Compatible (हरेक क्षेत्रमा प्रयोग हुनसक्ने)- यसले आवश्यकता अनुसार विभिन्न क्षेत्रको काम गर्नसक्ने बनाउन र विभिन्न क्षेत्रमा काम लगाउन सकिन्छ। सिंगो कम्प्युटर एक्लै चलाउन सकिन्छ भने विभिन्न अन्य उपकरणहरूलाई संचालन र नियन्त्रण गर्नमा पनि यसको उपयोग हुन्छ।Efficient (प्रभावकारी)- यसले सानासाना देखि लिएर ठूला ठूला जटील र झन्झटिला कामहरू नथाकिकन निरन्तर गरिरहन सक्छ।Reliablity (विश्वसनीय)- यसले कठीन र जटील कामहरू सही ढंगले गर्दछ। मानिसले गर्ने काममा अन्जानमै गल्तीहरू हुने सम्भावनाहरू धेरै हुन्छन् तर कम्प्युटरलाई सही तथ्याङ्क र सही निर्देशन दिएमा यसले गर्ने काममा गल्ती (Error) हुँदैन।Storage & Quick Processing (भण्डारण र तीब्र तथ्याङ्क प्रशोधन)- यसले धेरै तथ्यांङ्क भण्डार गर्ने र चाहिएको बेलामा आवश्यकता अनुसार छानेर झट्टै उपलब्ध गराउन सक्छ।आधुनिक जमानामा सूचना प्रणाली (Information Technology) को विकास भै विश्वब्यापी रूपमा यसले बजार मात्र लिन सकेको होइन कि ब्यापक लोकप्रियता पनि हासिल गर्नसक्यो। इन्टरनेटको आविस्कारबाट इ-कमर्स (विद्यूतिय ब्यापार) सम्भव भयो। अब मानिसले घर बसी-बसी विश्वको कुनैपनि ठाउँबाट चाहिएको बस्तु हेर्न, मोलतोल गर्न र किन्न पनि सक्ने भयो। इन्टरनेट र इमेलको प्रयोगबाट छोटो समयमा, सस्तो मोलमा विश्वका कुना-कुनामा चिठीपत्र-समाचार आदान प्रदान गर्न मात्र होइन अहिले त इन्टरनेट फोन मार्फत लोकल फोन सरह अमेरिका, अष्ट्रेलिया आदि टाढाटाढाका देशहरुमा फोन गर्न सकिने भएको छ। त्यसैले आधुनिक युगका नरनारी सूचना प्रणाली तर्फआकर्षित हुन थाले र विश्व बजारका ब्यापारीहरु पनि यसै क्षेत्रमा लगानी गर्न हात धोएर लाग्न थाले। यी सबैको पछाडी एउटै कुरा थियो कम्प्यूटर। भू उपग्रहभित्र र पृथ्वीमा रहने भू उपग्रह केन्द्रको कन्ट्रोल रुममा रहने कम्प्यूटरले एक सेकेण्डको सयौं भागमा सूचना आदान प्रदान गर्ने भएकोले अत्याधुनिक सूचना प्रविधिहरुको विकास गर्न सम्भव भयो।
कम्प्युटरमा के के हुन्छ -
कम्प्युटरमा मुख्यतः ३ अंग हुने गर्छन्
१. इनपुट (Input) -तथ्यांक हाल्ने माध्यम
२.प्रोसेसर (Processor)- कार्य सम्पादन कक्ष
३.आउटपुट (Output) -निस्कने माध्यम
Input 
इनपुट डिभाइस मा किबोर्ड, माउस, स्क्यानर, माइक्रोफोन, जोएस्टीक पर्दछन्। यी डिभाइसहरूबाट कम्प्युटरलाई काम अह्राउने र तथ्यांक हाल्ने गरिन्छ।
Processor
प्रोसेसिङ (सम्पादन कक्ष) मा सिपियू बाकस पर्दछ। प्रोसेसरले अह्राए अनुसार तथ्यांकलाई प्रशोधन गर्ने गर्दछ।
Output
आउटपुट डिभाइस (निस्कने माध्यम) का माध्यमबाट कम्प्युटरले प्रशोधन गरेका तथ्यांकहरू हेर्न वा झिक्न सकिन्छ। मोनिटर प्रिण्टर, साउण्ड बक्स आदिलाई आउटपुट डिभाइस का रूपमा लिन सकिन्छ।
यो कम्प्युटरको स्क्रीन हो। कम्प्युटरमा के काम भैरहेको छ, के काम गर्न के निर्देशन (Command) दिनु पर्छ भन्ने हेर्न मोनिटर प्रयोग हुन्छ। मोनिटर सिपियू बाकसको VGA (Display कार्ड) मा डाटा केबुल (VGA केबुल) का माध्यमबाट जोडिएको हुन्छ। मोनिटरको लागि छुट्टै बिजुली चाहिने भएकाले यसमा एउटा पावर केबुल पनि जोडिएको हुन्छ। कुनै मोनिटरमा सिपियूको पावर सप्लाई यूनिट बाटै पावर केबुल जोड्न मिल्छ भने कुनै मोनिटर सीधै बिजुलीको प्लगमा जोडिन्छ। साधारण मोनिटर टेलिभिजन सेट जस्तै क्याथड्रे ट्युब प्रयोग गरी बनाइएको हुन्छ। आजकल एल.सी.डी. डिस्प्ले भएका फ्ल्याट र प्लाज्मा मोनिटरको प्रयोग पनि बढ्दै गैरहेको छ। कुनैकुनै मोनिटरबाट नै कम्प्युटरमा निर्देशन (Command) दिन मिल्छ जसलाइ टचस्क्रीन भनिन्छ। मोनिटरलाई भि.डि.यू. (Visual Display Unit) पनि भनिन्छ।कम्प्युटरमा प्रयोग हुने आई.सी.चिप सिलिकन ले बनेको हुन्छ सि पि यू बाकस (CPU Box) वा क्याविनेटक्याविनेट वा केसिङ सबैतिर बन्द गरिएको बाकस आकारको हुन्छ। साधारण बोलचालको भाषामा कम्प्युटरको मुख्य बाकसलाई सि पि यू बाकस भन्ने गरिन्छ। कम्प्युटरका इनपुट र आउटपुट का सबै यन्त्रहरू यसमा आवद्ध हुन्छन्। त्यसैले कम्प्युटरको सबैभन्दा महत्वपूर्ण भाग पनि यही नै हो। कम्प्युटरको दिमाग नै सि पि यू अर्थात् केन्द्रीय सम्पादन इकाइ हो। छोटकरीमा यसलाई प्रोसेसर मात्र पनि भनिन्छ। यो सिपियू बाकसभित्र रहेको मदरबोर्ड मा जोडिएको हुन्छ। यसैको गति (CPU Speed) का आधारमा कम्प्युटरको क्षमता निर्भर रहन्छ। हामीले अह्राए अनुसार प्रोसेसरले तथ्यांकलाई प्रशोधन गर्ने गर्दछ।
कम्प्युटर विकास क्रमको संक्षिप्त इतिहास
कम्प्युटर करिब इशापूर्व ३००० तिर भएको एवाकसको आविस्कार कम्प्यूटरको प्रारम्भिक रूप मानिएको छ। पछि अंकको प्रयोग हुनथालेपछि हिसाब किताबको विकास अत्याधिक भएको मानिन्छ। सन् १६१४ मा स्कटल्याण्डका जोन नेपियरले नेपियर्स बोन, १६२० मा विलियम ओज्ट रेड ले स्लाइड रुल, १६४२ मा फ्रान्सका पास्कलाइनले पास्कलाइन नामक जोड घटाउ यन्त्र, १६७१ मा लेबनाइट्ज ले लेबनाइट्ज क्यालकुलेटर तथा सन् १८२२ मा बेलायतका चार्ल्स बेबेजले डिफरेन्स इन्जिन र एनालिटिकल इन्जिनको आविस्कार गरेका थिए। तर यी सबै कार्यहरु कम्प्यूटरको पूर्णताबाट बाहिर थिए। सन १८८० मा अमेरिकाको जनगणना सर्बप्रथम प्रयोग शुरु गरिएको रेकर्डहरु प्रशोधन गर्ने कार्यमा धेरै समस्या देखिएकाले अमेरिका बसाईं सरेका जर्मन डा. हर्मन होलेरिथले सन् १८८७ तिर प्रतिमिनट २०० वटा कार्डहरु पढेर छुट्याउन सक्ने Punched कार्ड Tabulating Machine बनाए जसका लागी उनीले सम्मान पनि पाएका थिए। अन्तमा सन् १९३६ मा Howard Akin ले MARK-I नामको अटोमेटिक हिसाब गर्ने यन्त्र बनाएपछि यस क्रमले नयाँ मोड लियो। त्यस्तै १९४२ मा जोन भी एटानासफ्टले ABC (Atanasoft Berry Computer), १९४३ मा जुसे कोनरेडले Z-3, १९४४ मा हावर्ड एकिनले MARK-II कम्प्यूटर बनाएका थिए तापनि यी कम्प्यूटरहरु अति अजंगका थिए। यी सबै Electro-mechanical Computer थिए।अन्तत, १९४४ मा हंगेरीका गणितज्ञ जोन भोन न्यू मेनले Edvac नामको कम्प्यूटरको परिकल्पना गरी कार्य गरे पनि पूर्ण रूपमा सफल हुन सकेनन्। सन् १९५२ मा जे प्रेस्पर एकर्ट र जोन मौच्ले ले संयुक्त रूपमा Univac कम्प्यूटर तयार गरे। यी सबै प्रथम पुस्ताका कम्प्यूटरहरु थिए। आधुनिक कम्प्यूटरको शुरुवात यसै लाइ मानिएको छ। त्यसपछि दोश्रो, तेश्रो, तथा चौथो पुस्ताका कम्प्यूटरहरु को आविस्कार भयो। अहिले बजारमा IBM PC, Apple Macintosh, Acer, Siemens, Compaq, Dell, Gateway आदि नामका कम्प्यूटरहरु पाइन्छन्। नेपालमा पनि मर्केन्टाइल अफिस सिस्टमले मर्केन्टाइल पि सी र बेल्ट्रोनिक्स ट्रेडर्सले बेल्ट्रोनिक्स पिसी नामका कम्प्युटर उत्पादन गर्न थालेका छन्।हाल पाइने कम्प्यूटरहरुमा अत्याधुनिक कम्प्यूटर भनेर माइक्रो कम्प्यूटर पेन्टीयम IV लाइ मान्न सकिन्छ। यी कम्प्यूटरहरुमा अति तीब्र गतिमा काम गर्नसक्ने माइक्रो प्रोसेसरको प्रयोग गरिएको हुन्छ। यस्ता कम्प्युटरलाइ जुनसुकै सफ्टवेयर राखेर पनि काम गर्नसक्ने बनाइएको हुन्छ। कम्प्यूटरमा नेटवर्क तथा इन्टरनेटको सहायताले ब्याङ्क तथा वित्तीय संस्थाहरुले केही मिनटमैं विदेशमा भएको पैसा नेपालमा भुक्तान दिने प्रविधिको विकास भएको छ, त्यसैले ब्याङ्कहरुले यसको प्रयोग अत्याधिक रूपमा गर्नथालेका छन्। यसका अतिरिक्त एयर टिकटिङ्ग, ट्राभल एजेन्सी हरुले आफ्नो ब्यवसायमा कम्प्यूटरको प्रयोग बाट अत्याधिक लाभ लिन सफल भैरहेका छन्। वास्तवमा भन्दा सूचना, संञ्चार, यातायात, शिक्षा, स्वास्थ्य, रक्षा आदि लगायतका सबै क्षेत्रमा कम्प्यूटरको ब्यापक प्रयोग भएको छ। 

Wednesday, March 27, 2019

गाईभैंसीको थुनेलो रोग रोकथामको उपाय

गाईभैंसीको थुनेलो रोग रोकथामको प्रभावकारी प्रविधि : टिट डिपिङ्ग

सामान्यतया थुनेलो भन्नाले थुन तथा कल्चौडोको संक्रमणलाई जनाउछ, भने टिट डिपिङ्गको शाब्दिक अर्थ थुन चोप्नु वा थुन डुवाउनु भन्ने वुझिन्छ । थुनेलो रोगवाट आर्थिक क्षति धेरै हुने भएकोले यो गाईभैसीको लागि सवैभन्दा महँगो रोगको रुपमा लिइन्छ । स्तनधारी सवैमा यो रोग लाग्ने भए पनि दुधालु गाईभैसीमा यस रोगको प्रकोप बढी देखिन्छ ।
थुनेलो रोगले गाईभैंसीको थुन तथा कल्चौडो सुन्निने, रातो, तातो र दुख्ने हुन्छ । दूध आउन वन्द हुन्छ, दूध उत्पादन घट्छ । दुधमा पिप, रगत, छोक्रा आउने गर्नुको साथै कुनै कुनै थुनमा घाउ भएर खस्ने समेत हुन्छ ।
यसरी दूध दिने अवस्थाको गाईभैसीमा यो रोग लाग्दा आर्थिक नोक्सानी धेरै हुने र अन्य गाईभैसीमा पनि सर्न सक्ने भएकोले डेरी फार्मलाई धरासायी वनाउनको साथै यसको असर दूग्ध उद्योगलाई समेत पर्न जान्छ । भने अर्को तफ थुनेलो रोग लागेको पशुको दूध मानव स्वास्थ्यकोलागि हानिकारक हुन्छ । गाईभैसी पालक कृषकहरुको लागि थुनेलो (Mastitis) एकदम समस्याको रुपमा देखा परेको रोग हो । यसको मुख्य कारक जीवाणु र ढुसी भए पनि दुधालु पशुको उचित व्यवस्थापन गर्न नसक्दा यसको समस्या हुने भएकोले यसलाई व्यवस्थापकिय रोगको नामले पनि परिचित छ ।
यो रोगले दुधालु भैसी पालक कृषकहरुलाई भन्दा गाई पालक कृषक लाई वढी हैरानी पारेको हुन्छ । किन भने भैसीको पुरै थुन काम नलाग्ने अवस्थामा पुगे पनि दूध उत्पादनको लागि अनुपयुक्त भएता पनि मासुको लागि विक्री गर्न सकिन्छ र केही पैसा आउँछ तर गाई पालक कृषकको लागि कुनै उपाय छैन बरु थप वोझ मात्र थपिन्छ । यसरी यस्तो भयानक आर्थिक हानी नोक्सानीबाट बच्नको लागि यस रोगको रोकथाम गर्नु नै उपयुक्त हुन्छ । यसको लागि टिट डिपिङ्ग / थुन चोप्ने /थुन डुवाउने प्रविधि उपयुतm तथा उपयोगी सावित भईसकेको छ ।
नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषदले (Nepal Agriculture Resource Council-NARC) टिट डिपिङ्ग प्रविधि सिफारिस गरी सकेको निकै समय भए पनि यसको व्यापक रुपमा प्रचार प्रसार भई सकेको भने पाईदैन । यसका लागि पोभिडिन आयोडिन ९ भाग र ग्लिसरिन १ भाग ( १०:१ अनुपात ) झोल तयारी गरी यस झोलमा थुनहरु डुवाउने गर्दा थुनेलो रोकथाम हुन्छ ।
टिट डिपिङ्ग प्रविधिको प्रयोगले थुनेलो रोकथाम हुनुको साथै स्वच्छ दूध उत्पादनमा समेत सहयोग पुग्न जान्छ ।
यो प्रविधि सस्तो, सुलभ, सरल, किफायति र प्रभावकारी हुदा हुदै पनि ब्यापक रुपमा गाईभैसी पालक कृषकहरु माझ सूचना प्रवाह हुन नसक्दा प्रभावकारी रुपमा प्रयोग भएको पाइदैन । यसको व्यापक प्रचार प्रसार गर्ने मुख्य जिम्मेवारी पशु सेवामा संलग्न सम्पूर्ण प्रविधिकहरुको हुन आउछ ।
थुनेलो रोग
========
रोग लगाउने सुक्ष्म जीवाणु थुन भित्र पसेर कल्चौडामा गर्ने खराबी अवस्था हो । कल्चौडो सुन्निने वा यसवाट निस्कने दूधको गुणमा फरक पार्ने रोग थुनेलो हो । पशुको कल्चौडामा असर गर्ने स्टाफाइलोकोकस (Staphylococcus), स्टेप्टोकोकस (Streptococcus) र माईकोप्लाज्माको (Mycoplasma) कारणले लाग्ने रोग थुनेलो हो । दुधालु गाईभैसीहरुको फाँचो तथा थुनमा जीवाणुहरुले संक्रमण गरी थुन तथा फाँचो सुनिन गई दूध उत्पादन कम तथा बन्द भएको अवस्थालाई थुनेलो (Mastitis) भनिन्छ ।
कल्चौडो सुनिनु ,वा संक्रमण हुनुलाई थुनेलो भनिन्छ ।

(२.१) थुनेलोका किसिम :
सामान्यतया थुनेलोलाई दुई किसिममा बिभाजन गरेको पाईन्छ । जस्तैः
(क) लक्षण देखिने थुनेलो(Clinical Mastitis)
लक्षण देखिने थुनेलोमा निम्न लक्षण देखा पर्दछन् ।
* दुध पातलो वा पानी जस्तो , पहेलो , रगत मिसिएको , दहि जस्तो ,पिप मिसीएको लेद्रा वा छोक्रा आउँछ ।
* थुन तथा कल्चौडो रातो ,तातो , सुन्निएको र दुख्ने भई पशुले थुन समाउन नदिई उफ्रिने गर्छ ।
* थुनमा गिर्खा ,गाँठो देखा पर्ने , साह्रो हुने , दूध कम आउने वा नआउने गर्छ ।
* आखाले नदेखिने थुनेलोको अन्तिम रुपमा देखा पर्छ ।
* उपचार सफल नभएमा कल्चौडो ढुङ्गा जस्तो साह्रो भई दुध बन्द हुन्छ ।
* यस किसिमको थुनेलोले २०—३० % सम्म क्षति गराउदछ । ( डा .ढकाल—२०७१ )

(ख) आँखाले नदेखिने थुनेलो (Sub Clinical Mastitis)
आंखाले नदेखिने थुनेलोमा निम्न लक्षण देखा पर्दछन्
* यस किसिमको थुनेलोमा आँखाले देखिने थुनेलोमा देखिने कुनै पनि लक्षणहरु देखिदैन ।
* दुध उत्पादनमा कमी हुन्छ ।
* यो धेरै भएपछि आँखाले देखिने थुनेलोमा परिणत हुन्छ ।
* यो आँखाले देखिने थुनेलोको प्रारम्भिक रुप हो ।
* यो खास गरी ईकोलाइ(E.Coli) जीवाणुको कारणले लाग्दछ ।
* यसले ७०— ८०% सम्म क्षति गराउँछ । ( डा. ढकाल—२०७१)

(३) थुनेलो रोगको कारक तत्व : यो रोग मेकानिकल (Mechanical),केमिकल (Chemical), थर्मल (Thermal) र ईन्फेक्सियस एजेन्टस (Infectious Agents) द्वारा लाग्दछ । साथै यो रोग १५० भन्दा बढी थरीका जीवाणुहरुका प्रजातिले गराउछ । यो रोग लाग्नमा खास गरी (Staphylococcus), स्टेप्टोकोकस (Streptococcus) र माईकोप्लाज्मा (Mycoplasma) प्रजाति मुख्य कारकको रुपमा रहेको भएतापनि ईकोलाई (E.Coli), कोराइनेव्याक्टेरियम (Corynebacterium), स्यूडोमोनस (Pseudomonas) आदि यस रोगको लागि जिम्मेवार कारक तत्वको रुपमा रहेको पाईन्छ ।
(४) थुनेलो रोग लाग्ने बढी संभावनाः
धेरै दूध उत्पादन क्षमता भएका उन्नत नश्लका गाईभैंसीहरुमा नै थुनेलो रोग लाग्ने बढी संभावना रहेको हुन्छ ।

(५) थुनेलो रोगको लाग्नको लागि उपयुक्त वातावरणः
* दूध निथारेर नदुहुनु ।
* गोठ र गोठ वरिपरि सधै सफा सुग्घर नराख्नु ।
* दूध दिने गाईभैसीलाई सधै सफा सुग्घर नराख्नु ।
* दूध दुहुने व्याक्तिको हात सफा नहुनु ।
* दूध दूहुन प्रयोग हुने सरसमानको सरसफाई नराख्नु ।
* दूध दुहुने अन्तराल असमान हुनु ।
* थुन र कल्चौडोलाई धेरै चिसो र धेरै तातोवाट जोगाउन नसक्नु ।
* दाना अचानक परिवर्तन गर्नु ।

(६) टिट डिपिङ्ग/थुन चोप्ने/ थुन डुबाउने प्रविधि :
टिट डिपिङ्ग/ थुन चोप्ने / थुन डुबाउने प्रविधि थुनेलो रोगको रोकथामका लागि प्रभावकारी प्रविधि हो । नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषदले यो प्रविधि सिफारिस गरी सकेको र कतिपय दूध उत्पादन कृषकहरुले यो प्रविधि अपनाउदै आएका छन । यस प्रविधिमा पोभिडिन आयोडिन र ग्लिसरिन झोल (१० : १ अनुपातमा) तयार गरी थुन चोप्ने वा डुवाउनुलाई टिट डिपिङ्ग (Tit Dipping) भनिन्छ । यसको नियमित प्रयोग द्वारा ५०—८०% थुनेलो रोगको प्रकोप कम गर्न सकिन्छ । (डा. साखी —२०६२)
(६.१) आवश्यक सामाग्रीहरु :
* कप / गिलास
* पोभिडिन आयोडिन झोल
* ग्लिसरिन झोल
* सफा स्टिक

(६.२) मिसाउने तरिका : मुख चौडा भएको विर्को लगाउन मिल्ने सफा भाडो वा कप / गिलासमा पोभीडिन आयोडिन नौ भाग र ग्लिसरिन एक भाग राखी सफा स्टीकले वेस्सरी चलाउने जुन एकदम राम्रोसँग उक्त वस्तु मिसियोस र १० : १ को अनुपातको पोभिडिमन आयोडिन र ग्लिसरिनको झोल तयार हुन्छ । जस्तैः १०० मिलिलिटर तयार गर्नु पर्दा पोभिडिन आयोडिन ९० एम.एल. र ग्लिसरिन १० एम.एल. नापेर मिसाउदा उक्त अनुपातको झोल तयार हुन्छ ।

(६.३) प्रयोग विधि : विहान वेलुकी गाई भैसीको दूध दुहिसके पछि उपयुक्त तरिकाले तयार पारिएको पोभिडिन आयोडिन र ग्लिसरिनको झोल युक्त भाडोमा एक एक गरी चारै थुनलाई आधा देखि एक मिनेट सम्म चोप्ने वा डुवाउने गर्नुृपर्दछ । जति जति पटक दूध दुहिन्छ त्यति त्यति पटक यो प्रक्रिया दोहो¥याउनु पर्दछ । यो कृया दूध दुहुन शुरु गरे देखि नथाके सम्म गरी रहनु उपयुक्त हुन्छ ।

(टिट डिपिङ्ग गर्दा र गरिसके पछिको दृश्य)
(६.४ ) टिट डिपिङ्ग प्रविधिबाट थुनेलो रोकथाम प्रकृया :
दुधालु गाईभैसीको दूध दुहिसकेपछि त्यसका थुनमा भएका प्वालहरु (Teat Cistern) एक घण्टा सम्म खुल्ला रहन्छन । त्यसरी ती खुल्ला प्वालवाट थुनेलो रोग लगाउने जिवाणु थुन भित्र पसि रोग लाग्दछ । यदि हामीले दूध दुहि सकेपछि उपरोतm तरिकावाट टिट डिपिङ्ग गरेको खण्डमा पोभिडिन आयोडिन र ग्लिसरिनको (१० : १ अनुपातमा) झोलले थुनमा भएका प्वाल वन्द गरी दिन्छ र थुन भित्र जीवाणु प्रवेश गर्नमा रोक लाग्न गई थुनेलो रोगको रोकथाम हुन्छ ।
(६.५) टिट डिपिङ्गकोलागि लाग्ने खर्च :
यस प्रविधिवाट टिट डिपिङ्ग गर्दा एउटा गाई वा भैसीलाई एक वेतको लागि पोभिडिन आयोडिन र ग्लिसरिनको झोल करिव डेढ लिटर आवश्यक पर्दछ,भने उक्त झोलको मूल्य प्रति एम.एल.एक रुपैया पर्न जादा करिव रु एक हजार पाँच सय देखि दुई हजार सम्म खर्च लाग्दछ । त्यस्तै यसको विकल्पमा प्रयोग हुने स्प्रे औषधि विस्पे्रक स्प्रे (Wispreck Spray) १०० एम.एल.को मूल्य रु.दुई शय पचास पर्दछ । यो औषधि एक महिनाकोलागि करिव २०० एम.एल.आवश्यक पर्दछ र यसको मूल्य मासिक रु. पाच शय का दरले एक वेतको लागि करिव पाचहजार देखि छ हजार रुपैया सम्म पर्न जान्छ । टिट डिपिङ्ग प्रविधि भन्दा स्प्रे औषधि विस्पे्रक स्प्रे (Wisprek Spray) प्रयोग गर्दा 3 /4 दोब्बर खर्च बढी हुन जान्छ । यस कारण यो प्रविधि सरल, सस्तो, सुलभ, किफायती, विश्वसनीय र प्रभावकारी छ । कुनै पनि बस्तुको मूल्य स्थिर नरहने भएकोले स्थान र अवधि फरक पर्दा बस्तुको मूल्यमा फरक पर्न सक्दछ ।
(६.६) टिट डिपिङ्गको लागि आवश्यक पर्ने झोल औषधिको उपलब्धता :
पोभिडिन आयोडिन र ग्लिसरिन झोल औषधि नेपाल राज्य भरी जहां मेडिकल सेवा तथा औषधि पसल उपलब्ध छ त्यहां यसको उपलब्धता रहेको पाईन्छ ।
(७) थुनेलो रोगको रोकथामको लागि यसका अलावा अबलम्वन गर्नु पर्ने अन्य उपायहरु :
* दूध दुहुन अगाडि गाईभैंसीको कल्चौंडौ, थुन एवं दूध दुहुने मानिसले हात पोटास पानीले धुनु पर्दछ ।
* कल्चौंडो सफा गरिसके पछि सफा रुमालले पुछि दिनु पर्दछ ।
* हरेक दुई दुई हप्तामा दूध परीक्षण गरी थुनेलो रोगको निदान गर्नु पर्दछ ।
* थुनेलो रोग लागेको निदान भएमा दक्ष पशु चिकित्सकबाट तुरुन्तै उपचार गराई हाल्नु पर्दछ ।
* कल्चौंडो एवं थुनमा भएको दूध निथारेर दुहुने गर्नु पर्दछ ।
* गोठ र गोठ वरिपरि सधै सफा सुग्घर राख्नु पर्दछ ।
* दूध दिने गाईभैसीहरुलाई सधै सफा सुग्घर राख्नु पर्दछ ।
* दूध दुहुने व्याक्तिको व्याक्तिगत सरसफाई तथा सधै सफा सुग्घर रहनु पर्दछ ।
* दूध दूहुन प्रयोग हुने सरसमानहरु सधै सफा गर्नु पर्दछ ।
* दूध दुहुने अन्तराल सधै एउटै राख्नु पर्दछ ।
* थुन र कल्चौडोलाई धेरै चिसो र धेरै तातोवाट जोगाउनु पर्दछ ।
* धेरै दुधालु गाईभैसीहरुलाई व्याएको एक हप्ता सम्म धेरै दाना र वढी दूुध आउने आहारा कम गर्नु पर्दछ ।
* भखरै व्याएको गाईभैसीको कल्चौडो र सुत वरिपरिको भाग एन्टिसेप्टिक पानीले वा तताएर मनतातो पानीले सफा गर्ने गर्नु पर्दछ ।
* दूहुना गाईभैंसीहरुलाई बिहान बेलुका दूध दुहि सके पछि एक घण्टा सम्म बस्न नदिनको लागि घांस,पराल, हे, साईलेज वा अन्य आहारा खान दिनु पर्दछ जस्ले गर्दा तत्काल बस्दैनन र थुनमा फोहर लागि थुन संक्रमण हुन पाउदैन ।
* दूध दिई रहेका गाईलाई ब्याउनु भन्दा दुई महिना अगाडि दूध सुकाउनु पर्दछ ।
* धेरै दूध दिने गाई ब्याउने भई बाच्छालाई दूध छुटाएको अवस्थामा थुनबाट भित्र राखिने औषधिहरु प्रयोग गर्नु पर्दछ ।
* थुनेलो रोग लागेको बथानमा दूध दुहुदा सवैभन्दा पहिला निरोगी गाईभैसी दुहुनु पर्दछ ।
* रोगी पशु दुहुनु पर्दा सबैभन्दा पहिला निरोगी थुन दुहुनु पर्दछ अनि मात्र संक्रमित थुन दुहुनु पर्दछ ।
* रोगी थुनको दूध दुहेर उपभोगको लागि प्रयोग नगरी सुरक्षित साथ नष्ट गर्नु पर्दछ ।

(८) सहभागिता मूलक अनुसन्धान ( Participatory Research) :
नवलपरासी जिल्ला गैडाकोट नगरपालिका वडा नं. १० मुकुन्दपुर निवासी तथा सुवेदी नमुना पशु विकास फार्मका प्रोपराईटर श्री दधिराम सुवेदीका ( सम्पर्क नं. ९८४५०५२५९६) अनुसार टिट डिपिङ्ग प्रविधि एक बर्ष सम्म आफ्नो फर्ममा प्रयोग गरेको यसवाट थुनेलो रोग सो अवधिमा पुरै नियन्त्रण भएको जानकारी दिनु भयो । उनका अनुसार यो प्रविधि झन्झटिलो हुने, थुन चोप्दा झोल पोखिने, झोल तीन चार दिनमा र्फेनु पर्ने जस्ता समस्या भएता पनि स्प्रे गर्न मिल्ने गरी यो झोल प्रयोग गर्न सकिने हो भने यो साह्रै नै सस्तो, सुलभ, किफायति, प्रभावकारी र विश्वसनीय हुने कुरामा दुई मत नभएको बताउनु भयो । साथै वहाले हाल आफूले यो प्रविधि प्रयोग नगरेको र नेपालमा रहेका पशुपालन फार्महरु मध्ये आफ्नो फर्म सरसफाई तथा जैविक सुरक्षाको दृष्टिकोणले उच्चकोटीमा रहेकोले गर्दा पनि थुनेलो रोग देखानपरेको बताउनु भयो ।

(९)थुनेलो रोग लागेको पशुको दूध खान नहुने:

* थुनेलो रोग लागेको पशुको दूधमा रगत, लेद्रा वा छोक्रा, पिप लगायतका जीवाणुहरु मिसिएका हुन्छन यसकारण यस्तो दूध स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुन्छ ।
* थुनेलो रोग लागेको पशुको दूधमा ब्रुसेलोसिस (Brucellosis), क्षयरोग(Tuberculosis), साल्मोनेलोसिस (Salmonellosis), क्यू फिवर (Q Fever) लगायत अन्य जीवाणुहरु समेत हुनसक्ने भएकोले यी रोगहरु सर्न सक्दछन




लेखक: बासुदेव नाथ
पशु विकास अधिकृत
केन्द्रीय गाईभैंसी प्रवद्र्धन कार्यालय,
हरिहरभवन, ललितपुर

coop info


सहकारीका सिद्धान्तहरुः
सहकारी संस्थाहरु स्वावलम्बन, स्व–उत्तरदायी, प्रजातान्त्रिक, समानता न्याय र ऐक्यवद्धताका मूल्यहरुमा आधारित छन् । आफ्ना संस्थापकहरुको परम्परामा सहकारी संस्थाका सदस्यहरुले इमान्दारिता, खुलापन, सामाजिक दायित्व र अरुको चासो राख्ने नैतिक मूल्यहरुमा विश्वास राख्दछन् । सहकारीका मूल्य मान्यताहरुलाई कार्यरुपमा उतार्न यसका सिद्धान्तहरुले मार्गदर्शन गरिरहेका छन् ।
१. स्वैच्छिक तथा खुला सदस्यता 
सहकारी संस्था एक स्वच्छिक संगठन भएकोले यसको यसको सदस्यता पनि स्वेच्छिक हुन्छ । जुनसुकै जाति, धर्म र भेषभुषाका मानिसहरुले सहकारीको सदस्यता लिन र आफूलाई मन नपरेमा सदस्यता त्याग्न सक्छन । संस्थाको सेवा उपभोग गर्न र जिम्मेवारी वहन गर्न इच्छुक जो सुकै व्यक्तिहरुले विना भेदभाव सदस्यता प्राप्त गर्न सक्दछन् । यसको सदस्यता सदैव खुल्ला हुन्छ ।
२. सदस्यद्धारा प्रजातान्त्रिक नियन्त्रण 
यस सिद्धान्त अनुसार सहकारी संस्थाहरुमा सदस्यहरुद्धारा सदस्यकै लागि प्रजातान्त्रिक नियन्त्रण पद्धति अपनाईन्छ । सदस्यहरु मध्ये बाटै प्रजातान्त्रिक पद्धतिद्धारा कार्य समिति तथा उप समितिका सदस्यहरु बहुमत सदस्यको स्वीकृतिमा नीति निर्र्णातय गरी लागू गरिन्छ र्। एकका लागि सवै र सवैका लागि एक’ भन्ने सिद्धान्त अर्न्तर्गत सञ्चालन हुने प्रारम्भिक सहकारी संस्थाहरुमा एक व्यक्ति एक मतको अधारमा समान मताधिकार हुन्छ । 
३. सदस्यको आर्थिक सहभागिता 
यस सिद्धान्त अनुसार सहकारी संस्थामा सदस्यहरु आफ्नो लगानीको आधारमा न्यायिक रुपमा आर्थिक सहभागिता जनाउँछन् । संस्था नाफामा गएमा सदस्यहरुले नाफाको केही अंश संरक्षित पूँजीकोषको रुपमा सिमित बचत फिर्ता पाउँछन् र संस्थामा रहेको सम्पत्ति सवैको साझा हुन्छ । सहकारी संस्था सेवामूलक व्यबसाय भएकोले यसबाट आर्जित मुनाफालाई सदस्यहरुकै हित अर्थात संस्थामा जगेडा कोष खडा गर्न, ऋण सुरक्षण कोष स्थापना गर्न, संस्थाको विकास गर्न, सदस्यहरुलाई राहत दिन र सदस्यहरुद्धारा स्वीकृत विभिन्न कार्यक्रमहरुमा खर्च गर्ने ब्यबस्था गरिन्छ ।
४. स्वायत्तता र आत्मनिर्भरता 
सहकारी संस्था एक स्वायत्त निकाय भएकोले प्रचलित सहकारी ऐन, नियम तथा कानुन सँग नबाझिने गरी यसको सञ्चालन, सर्म्वर्द्धन गर्न आफ्नो नीति तथा कार्यक्रम आफै बनाउन र लागू गर्न सक्छ । यो एक आत्मनिर्भर संस्था भएको कारण पूँजी संकलन तथा लगानी गर्दा पारदर्शि तथा न्यूनतम आर्जनदर कायम गरी आत्मनिर्भर बन्न सक्दछ । 
५. शिक्षा, तालिम र सूचना 
सहकारी संस्था प्रभावकारी रुपमा सञ्चालन गर्न र आफ्ना सदस्यहरुलाई सुसुचित गराउन विभिन्न खालका शिक्षा तथा तालिम कार्यक्रमको आयोजना गरी संस्थाका पदाधिकारी एवं सदस्यहरुलाई संस्था सञ्चालन गर्न योग्य बनाउछ । सहकारीको सञ्चालन, लाभ तथा विकासको वारेमा सदस्यहरुलाई सूचना प्रदान गरी चेतना जगाउने कार्य गर्दछन् ।
६.सहकारी संस्थाहरुका वीच सहयोग 
यस सिद्धान्त बमोजिम सहकारी संस्थाहरु वीच आपसमा सहयोगहरु आदान प्रदान गरी स्वस्थ प्रतिस्पर्धात्मक वातावरणमा संचालन हुन्छन् । विभिन्न अन्तरक्रिया कार्यक्रमहरु, सामाजिक उन्नतीका साझा कार्यक्रमहरु आयोजना गरी आफ्ना सदस्यहरु र स्थानिय, क्षेत्रीय, राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय संरचनामा सहभागि भई सहकारी आन्दोलनलाई र्मूतरुप दिन योगदान पु(याउछन् । 
७. समूदाय प्रति चासो 
यस सिद्धान्त बमोजिम सहकारी संस्थाहरुले आफ्ना समूदाय प्रंति र्पूण चासो राख्दछन् । समूदायका सदस्यहरु सम्मिलित भई समूदायकै सदस्यको हीतको निमित्त संचालित संस्था भएकोले समाजको विकास, विस्तार र चेतना अभिवृद्धि आदि कार्यहरुमा सहभागि भई समूदायको दिगो विकास गर्न लागि पर्दछन् ।

photo


photo


new photo


Talley




How to create new company?

Ø  Open the Tally Software first.
Ø Then you will see the Tally screen.
Ø From the menu choose Create Company option.
Ø You will see a form to be filled.
Ø Apply the name of company and other related information as asked in the form.
Ø In the Maintain field select Accounts Only or Accounts With Inventory as per the nature of your company.
Ø Apply Tally Vault Password if you want to secure your data in encrypted form otherwise skip this field.
Ø Select Yes in the field of Use Security Control option.
Ø Apply the name of administrator and type the password twice.
Ø Set No to Use tally audit feature and press Enter key.
Ø At last press enter key to save the applied information.
Ø Now you can keep your transactions in Tally After applying your user name and password.

Monday, March 25, 2019

Microsoft Office

MS-Word

Microsoft word is very advanced and useful word-processing software which is developed by Microsoft Corporation, USA. It has all kind of word processing facilities like to create, edit, format, save and print document, to check spellings and grammar, to search for synonyms and antonyms (thesaurus), to work with newspaper columns, tables, to add footnotes and endnotes, page number, special symbols, bookmarks, comments, to insert the picture, objects etc. Its extension is DOC.

 

Starting Ms-Word


Ø Click Start Menu, Ø Click Program,
Ø Click Microsoft Word     Or
Ø Click Start menu Ø Click Run, Type WinWord,
Ø Click OK

Title Bar   Menu Bar  Standard Tool Bar  Formatting Tool   Ruler
Drawing Tool Bar
 







Bar

Title bar       –    File name and Program name appears in Title bar
Minimize      –    To Minimize programs or File.
Maximize      –    To maximize or restore programs or file
Close            –    To close the program or file.
Menu bar      –    A Menu displays a list of commands.
Tool bar       –    Toolbars contain buttons for commands.
Scroll Bar      –   To move page up, Page down, right and left.
Cursor           –   It is a pointer.























File Menu

New Document (Ctrl+N) =
To open new blank document.

Click File menu Click New command
Click at Blank Document form Task pane box.

Open (Ctrl+O) =
To opens a Previously Saved file.
From File menu Click Open command
Select location form Look in box and file name from File Name box.
Click Open button in dialog box. 

Close (Ctrl+W) =
To close the active file without exiting the program.
From File menu Click Close command.

Save (Ctrl+S) =
To save the changes in the active file with its current file name, location and file format.

From File menu ØClick Save Command

Save As
To save file for the first time giving file name or to change location or drive.

Ø From File menu ØClick Save As command
Ø In File Name box give the file nameØ Click Save button.


Password Protection
To save file using password to prevent from unauthorized use.
Ø From File menu ØClick Save As command
Ø In File Name box give the file nameØ Click Tools Ø Choose General Option
Ø Type password Ø Retype password ØClick Save button.

Remove Password =
Ø From File menu ØClick Save As command
Ø In File Name box give the file nameØ Click Tools Ø Choose General Option
Ø Delete password ØClick Save button.

Save as Web Page =
To save file as web page to create web page.

Search =
To search the file containing the specified word in the document.

Version:
To save the same file giving different version name for every change in the same file.

Web Page Preview =
To see how the active document looks like in web page [internet explorer].

Properties =
To show general information (File type, Size, created data and time etc), summary, and statistics, content, custom about current document.
Ø After creating the document, first save the document.
Ø From File menu, Click Properties command, Click Ok button
Ø Then write Title, Subject, Author and comment (Up to 255 characters) Ø OK
Ø See the Summary, Statistics.
Page Setup =  

Ø Define Top/Bottom/Left/Right Margin, Portait/Landscape Paper Orientation,
Ø A4/Latter/Leagle Paper size, Paper Source and Layout from the dialog box.ØClick OK

To show how a file looks when we print it.
----------
Ø From File menu ØClick Print Preview command Ø To return back click Close

Print (Ctrl+P) =
To print an active file or selected item.

Ø From File menu, Click Print command, Now Ø Click Ok from the dialog box.

Exit (Alt+F4)
To close the program (Ms-Word)

Ø From  File menu, Click Exit command or press Alt+F4.



 
Design by Blog Theme | Bloggerized by Sunil aryal | coupon codes